Er kan heel veel gebeuren als je doelen stelt

Volgens mij weten we het wel: als we een doel stellen, dan wordt de kans groter dat het doel gerealiseerd wordt. Natuurlijk is het stellen van een doel in veel gevallen geen daadwerkelijke activiteit. Dat is ook waar we nog wel eens het idee vandaan halen dat doelen stellen niet nodig zou zijn. Denk aan het maken van een kop koffie of met de auto naar Amsterdam rijden of een lastige klus op het werk afmaken. ‘Zie je wel, ik hoef geen doelen te stellen om iets te realiseren!’. Geen speld tussen te krijgen, zo op het eerste gezicht. Waarschijnlijk hebben we voor deze zeer haalbare doelen ergens in ons hoofd ook wel een doel gesteld, maar zijn we er ons niet van bewust.

Cees Marbus (ex-profvoetballer eredivisie) geeft aan hoe hij doelen stelt en daarmee de basis legt voor realisatie. Over hoe een knoop in je zakdoek, een tekening maken of je doelstelling opschrijven het verschil kan maken tussen een kantoorbaan en een leven als voetballer.

 

Misschien is het leuker om een doel te stellen op een onzekere uitkomst, waarbij die uitkomst je ook nog zeer positief gaat stemmen. Hoe kun je een gunstige uitkomst beïnvloeden? 

Geloof in het gestelde doel

Ga je zodra je het doel uitspreekt meteen al twijfelen of krijg je een warm gevoel van de uitdaging? Als je twijfel voelt, eerst nagaan waar dat gevoel vandaan komt.

Gebruik de juiste woorden

Het omschrijven van je doel in termen van ‘Ik hoop dat ik volgend jaar…’ of ‘Het zou mooi zijn als ..’ geeft alle ruimte om straks als het mooie getal niet bereikt is, geen echte pijn te voelen. Je hebt namelijk alleen maar gezegd dat het mooi zou zijn als …. . Een doel kun je het beste formuleren als ‘Volgend jaar ben ik ……’. Zo’n boodschap is helder.

Visualiseer het doel

Woorden zijn maar woorden, op vele manieren te interpreteren. Als je een plaatje maakt van de situatie volgend jaar, dan wordt het doel ineens veel scherper. Luister maar naar de uitgesproken woorden: ‘volgend jaar werken we op een plezierige manier samen’ en de beelden die je bij jezelf oproept als je ‘jezelf en je collega’s plezierig ziet samenwerken’. Een levendig plaatje van die situatie brengt misschien nú al een glimlach op je gezicht.

Knip het einddoel op in subdoelen

Het is héél lastig om een half jaar te werken aan het realiseren van het beeld van ‘plezierig samenwerken’. Subdoelen maken de weg naar het einddoel concreter en gemakkelijker realiseerbaar. Bijvoorbeeld: vanaf nu iedere week een teammeeting met een vast agendapunt ‘iedere week een idee uit de groep doorvoeren om het op de afdeling gezelliger te maken’. 

Wakker creativiteit aan

Aan de formule om je doelen SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdsgebonden) te formuleren kleven een paar nadelen. Hoe realistisch is het om een realistisch doel te stellen? Pas als je een onrealistisch (moeilijk haalbaar) doel stelt, moeten mensen uit hun normale gedrag komen om het doel haalbaar te maken. Stel: als je doel is om 100 nieuwe klanten in drie maanden te verwelkomen, dan kun je uitrekenen dat je daarvoor bijvoorbeeld 1000 telefoontjes moet plegen. Nou, dat klinkt goed haalbaar als iedereen in het call center gemotiveerd blijft werken. Maar nu: stel dat je je doel zomaar op 1000 nieuwe klanten in drie maanden stelt, wat dan? Je krijgt onmogelijk een tienmaal zo grote capaciteit van het call center voor elkaar! Kijk, dan wordt het interessant. In een brainstormsessie kom je misschien tot het idee om je partners bij een actie te betrekken of je buitendienstmedewerkers naar bedrijven met veel werknemers te sturen ipv rechtstreeks naar particulieren. Probeer het maar eens uit.

Pas op met de factor Tijd

Ook aan Tijdsgebonden binnen SMART kleven nadelen: tijd geeft je gelegenheid om ‘te werken aan de verandering’, en dus om in feite ‘de daadwerkelijke verandering uit te stellen’. In sommige gevallen kan een verandering ook gewoon meteen doorgevoerd worden, en kun je de tijd gebruiken om in de nieuwe situatie steeds beter te worden.